Jedną ze zmian wprowadzonych przez „Polski Ład” jest zakaz amortyzacji nieruchomości mieszkalnych. Obowiązuje on od 2023 r. Podatnicy, którzy rozpoczęli taką amortyzację przed 2022 r. mieli nadzieję, że sądy orzekną iż zakaz ten narusza zasadę ochrony praw nabytych, co pozwoliłoby w całości zamortyzować nieruchomość. Trybunał Konstytucyjny póki co nie wydał jeszcze orzeczenia, w którym jednoznacznie by stwierdził, że przepisy zakazujące amortyzacji są niezgodne z Konstytucją. W tej kwestii rozbieżne są też orzeczenia sądów administracyjnych. W jednych orzeczeniach możemy przeczytać, że zakaz ten jest niezgodny z Konstytucją (wyrok WSA w Łodzi z 27 czerwca 2023 r. sygn. I SA/Łd 258/23), w innych, że jest to zgodne z Konstytucją (Wyrok NSA z 13 lipca 2023 r. sygn. II FSK 119/23), trzecią grupą orzeczeń są natomiast wyroki, w których sąd odmawia oceny konstytucyjności przepisów, uznając że jest to wyłączna kompetencja Trybunału Konstytucyjnego (wyrok WSA w Krakowie z 16 września 2022 r. sygn. I SA/Kr 488/22).
Wątpliwości w zakresie obowiązywania zakazu amortyzacji powzięła spółka jawna, która nabyła mieszkanie w połowie 2021 r. i przeznaczyła je na swoją siedzibę. Wystąpiła więc z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej. Przedstawiła w nim swoje stanowisko, zgodnie z którym przysługuje jej prawo do kontynuowania amortyzacji tego mieszkania. Wskazała, że celem wprowadzania zakazu amortyzacji nieruchomości mieszkalnych była minimalizacja zysków z dochodu pasywnego z tytułu wynajmowanych mieszkań. Skoro zaś mieszkanie wnioskodawcy nie jest przeznaczone na wynajem, to zgodnie z wykładnią celowościową, przedmiotowy zakaz nie znajdzie zastosowania.
Ze stanowiskiem tym nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W wydanej przez siebie interpretacji (0112-KDWL.4011.64.2023.1.WS) wskazał, że treść przepisu art. 22c pkt 2 ustawy o PIT w sposób jednoznaczny stwierdza, że nieruchomości mieszkalne nie podlegają amortyzacji. Interpretacja ta została zaskarżona. W wyniku rozpatrzenia skargi WSA we Wrocławiu 9 maja 2024 r. wydał wyrok, którym uchylił zaskarżoną interpretację. Przyznając rację spółce sad wskazał, że zakaz amortyzacji nieruchomości mieszkalnych dotyczy wyłącznie podatników, którzy osiągają przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze. Dalej WSA stwierdził, że gdyby zakaz amortyzacji dotyczył nieruchomości mieszkalnych w każdym przypadku, art. 22j ust. 2 pkt 3 ustawy i PIT, który de facto reguluje okres amortyzacji budynków mieszkalnych, byłby przepisem martwym. Wykładnia językowa na którą powołuje się organ interpretacyjny, prowadzi zatem do absurdalnego wyniku.
Sąd przyznał rację spółce, że celem ustawodawcy było ograniczenie preferencji podatkowych dla wynajmujących. Uzasadnienie projektu ustawy zmieniającej wskazuje bowiem, że możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanych mieszkań, szczególnie z rynku wtórnego, powoduje, że dochody uzyskiwane z tego tytułu są w obowiązującym stanie prawnym, efektywnie bardzo często nieopodatkowane. Odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych składników zmniejszają dochód do opodatkowania do takiego poziomu, że podatek dochodowy nie występuje.
Końcowo sąd wskazał, że podejmując decyzje o nabyciu środka trwałego w postaci mieszkania, podatnicy realizowali długoletnie inwestycje. W momencie podejmowania decyzji o jego nabyciu podatnicy mieli prawo liczyć, że będą mogli je amortyzować według ich wartości początkowej co najmniej w okresach obowiązujących w chwili przyjęcia ich do używania, jeśli są kompletne i zdatne do użytku. Likwidacja tego prawa narusza zatem zasadę ochrony praw nabytych. O ile bowiem podmioty wynajmujące mieszkania mogą skompensować sobie brak amortyzacji czynszem z wynajmu, o tyle podmioty które przeznaczyły nieruchomość na własne potrzeby, w wyniku zmiany przepisów będą stratne, w sposób w który nie były w stanie przewidzieć.
Źródło: Graś i Wspólnicy / Rafał Knap
Artykuł Amortyzacja mieszkania przez spółkę pochodzi z serwisu Inwestycje.pl.